การตัดแต่งกิ่งไม้
การตัดแต่งกิ่งไม้ การปฏิบัติดูแลต้นไม้ โดยเฉพาะไม้ผล นอกจากเรื่องของการให้น้ำ ให้ปุ๋ย พรวนดิน ใช้ยากำจัดศัตรูพืช การตัดแต่งกิ่งก็มีส่วนสำคัญในการทำให้การทำสวนประสบผลสำเร็จไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าการปฏิบัติบำรุงรักษาแบบอื่นๆ ทุกส่วนของต้นไม้จะมีความสัมพันธ์กันเป็นระบบ ในการตัดแต่งกิ่งจึงจำเป็นต้องเรียนรู้ ศึกษา ให้เกิดความชำนาญ เพื่อจะได้ปฏิบัติได้ถูกวิธี และส่งผลดีแก่ต้นไม้ของเรา กิ่งที่จะต้องตัดออก กิ่งที่เราจำเป็นจะต้องตัดออกไปได้แก่ กิ่งกระโดงหรือกิ่งน้ำค้าง เพราะกิ่งกระโดงไม่ให้ผลผลิต หากปล่อยทิ้งไว้ย่อมเป็นภาระ แทนที่ลำต้นจะส่งอาหารเพื่อเลี้ยงกิ่งที่ต้องให้ผลผลิตเพียงอย่างเดียวกับต้องแบ่งมาเลี้ยงกิ่งกระโดงด้วย เว้นไว้แต่การไว้กิ่งกระโดงเพื่อเจริญเป็นกิ่งใหม่แทนกิ่งแขนงที่แห้งตาย กิ่งที่ชิดโคนลำต้นหรือใกล้ผิวดินมากเกินไป ต้องตัดออกให้หมด เพื่อให้โคนต้นโปร่ง ไม่เป็นที่สะสมโรคและแมลง กิ่งที่ปลายชี้เข้าไปในพุ่ม ก็ต้องตัดออก กิ่งหักคาต้นจนฉีกขาด ต้องตัดออก กิ่งที่เป็นโรค ถูกแมลงทำลายเช่นเพลี้ยกิน ต้องตัดออกเช่นกันและต้องนำไปเผาทำลาย อย่านำมาสุมไว้โคนต้นไม้ ช่วงเวลาตัดแต่งกิ่ง นอกจากกิ่งที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นซึ่งสามารถตัดแต่งได้ตลอดเวลา แต่สำหรับกิ่งที่เตรียมไว้เพื่อให้ออกผลผลิตเวลาตัดแต่งกิ่งที่เหมาะสมในกรณีไม้ผลจะแบ่งเป็นสองช่วง 1 ตัดแต่งหลังการเก็บเกี่ยวผล การที่ต้นไม้ให้ผลผลิตอยู่นั้น ต้นไม้จะต้องหาอาหารมาเลี้ยงต้นเป็นจำนวนมาก ดังนั้นเราจึงจำเป็นต้องตัดกิ่งที่ไม่จำเป็นออกไป เพื่อไม่ให้เป็นภาระในการเลี้ยงดู และเป็นการช่วยให้ต้นไม้ฟื้นตัวเร็วขึ้น การตัดแต่งกิ่งในระยะนี้ นอกจากตัดกิ่งที่แห้งตาย กิ่งเป็นโรค หัก ฉีก ขาดออกแล้ว ปลายกิ่งที่พึ่งเก็บผลไปใหม่ๆก็ต้องตัดออกด้วย เพื่อให้กิ่งแตกใหม่ ซึ่งควรทำหลังเก็บเกี่ยวผลไปแล้วหนึ่งสัปดาห์ ซึ่งจะช่วยให้ต้นไ้ม้ฟื้นตัวเร็วขึ้น ช่วยให้ต้นสะสมอาหารได้ทัน เมื่อตัดแต่งกิ่งเสร็จแล้ว ต้องบำรุงปุ๋ยและน้ำด้วยทันที จะช่วยให้เกิดการแตกกิ่งใหม่และเจริญเติบโตเร็วขึ้น 2 ตัดแต่งหลังฝนหมด ในช่วงหน้าฝน ต้นไม้จะได้รับธาตุไนโตรเจนมาก ทำให้เกิดการแตกกิ่งแขนงและใบมากมาย บางครั้งก็มากเกินความจำเป็นจนกลายเป็นเอื้อให้เกิดโรคและแมลงเข้าทำลายได้ ดังนั้นการตัดแต่งกิ่งในช่วงนี้ เป็นการเร่งเร้าให้ต้นไม้เกิดการสะสมพวกแป้งและน้ำตาล เป็นการหยุดการบ้าใบ เพื่อสร้างความสมดุลของธาตุอาหารในต้นไม้ กิ่งที่ต้องตัดแต่งในช่วงนี้คือ กิ่งกระโดงที่เกิดขึ้นในช่วงฝน กิ่งเป็นโรค กิ่งแขนงที่เจริญทับซ้อนจนพุ่มหนาแน่นเกินไป แต่อย่าตัดกิ่งที่เลี้ยงไว้เพื่อแทงช่อดอกเด็ดขาด แต่ถ้ามีกิ่งเล็กกิ่งน้อยขึ้นแทรกก็ควรตัดทิ้งไป อย่างไรก็ตามการตัดกิ่งช่วงนี้ ให้ทำแต่เพียงเบาบางเท่าที่จำเป็น นี่เป็นหลักการเบื้องต้นในการตัดแต่งกิ่ง ควรที่จะศึกษาให้เกิดความชำนาญ เพื่อผลดีต่อต้นไม้และตัวท่านเอง ข้อสังเกต น้อยหน่า องุ่น พุทราเป็นไม้ที่ต้องการตัดแต่งกิ่งอย่างมากหลังการให้ผล ภาพจากเว็บไซด์?http://lms.wd.ac.th/digital_library/agri/fruit2/Titel4.htm
